In memoriam: Milan Đukanov 1934 – 2021
Milan Đukanov (Šupljaja, 22. februar 1934 – Zrenjanin, 25. januar 2021), istoričar, arhivski savetnik, dugogodišnji upravnik i direktor Istorijskog arhiva Zrenjanin. Nepotpunu gimnaziju završio je u Jaša Tomiću, a Višu u Zrenjaninu. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, na grupi za istoriju 1959. godine. Po završetku studija, zaposlio se u Osnovnoj školi u Jaša Tomiću, koja je na njegovu inicijativu ponela ime „Stevan Aleksić”, i gde je radio od 1. septembra 1959. do 31. oktobra 1963, sa jednogodišnjim prekidom 1961/1962. radi odsluženja vojnog roka u JNA. Odatle je prešao u Zrenjanin i 1. novembra 1963. zasnovao radni odnos u tadašnjoj Gradskoj državnoj arhivi Zrenjanin, koja će iduće godine biti preimenovana u Istorijski arhiv Zrenjanin. Svoju višedecenijsku karijeru u arhivistici započeo je na položaju rukovodioca Odseka, tj. Referata za radnički pokret i NOB. Već 1. marta 1964. imenovan je za vršioca dužnosti, a od 1. aprila i za upravnika Arhiva. Na taj položaj bio je ponovno biran od strane arhivskog kolektiva u tri navrata – 1968, 1972. i 1976. godine. Nakon isteka četvrtog mandata, postavljen je na radno mesto savetnika, gde je radio na programiranju rada Arhiva, vršio nadzor nad registraturama na teritoriji opštine Sečanj, a posebno nad školskim registraturama na celom arhivskom području zrenjaninskog Arhiva. Vodio je izdavačku delatnost i radio na obradi arhivskih zbirki. Za direktora Istorijskog arhiva Zrenjanin ponovo je imenovan 1992. godine i na tom mestu će ostati do penzionisanja krajem 2000; imajući sve gorenavedeno u vidu, može se sa pravom konstatovati da je Milan Đukanov čitav svoj život posvetio Arhivu, ustanovi u kojoj je i proveo gotovo ceo radni vek.
Iako se nalazio na mestu direktora, radio je na stručnim poslovima – obradi fondova, nadzoru nad registraturama, istraživanju građe i pisanju hronika NOR-a za područje Opštine Zrenjanin. Neposredno po dolasku u Arhiv angažovan je od strane Redakcije Monografije Zrenjanina i uzeo je učešća u njenom pisanju – obradio je period gradske istorije od 1880. do 1900. godine, kao i odeljak o samom Arhivu. Učestvovao je u nebrojenim stručnim savetovanjima i usavršavanjima širom SFRJ, na kojima je izlagao svoje radove iz arhivističke struke. Stručni arhivistički ispit položio je 1973. godine, nakon strukovnih post-diplomskih studija u Zagrebu, koje je organizvao Arhiv Vojvodine (ispit se polagao u Novom Sadu). Bio je član Opštinskog odbora SUBNOR-a, član Komisije SUBNOR-a za negovanje tradicije Narodnooslobodilačkog rata, predsednik Komisije za matičnu delatnost Arhiva Vojvodine, član Uređivačkog odbora Vodiča kroz arhivske ustanove arhivskih ustanova u Vojvodini, član Komisije za kadrove, objekte i opremu Arhiva Vojvodine, član Komisije za polaganje stručnog ispita pri Arhivu Vojvodine, potpredsednik, a zatim i predsednik Zajednice arhiva Vojvodine, potpredsednik Izvršnog odbora Zajednice arhiva Vojvodine, član Komisije za zvanja u arhivskoj struci, kao i član Odbora za dodelu nagrade za arhivske radnike „Danica Gavrilović”. Osim toga, Đukanov je obavljao i niz drugih društveno-političkih funkcija u Zrenjaninu – bio je predsednik Mesne zajednice „Centar“, sekretar Aktiva Saveza komunista u kulturi, član političkog Aktiva i član Komisije za imenovanje kadrova u kulturi. Zvanje arhivskog savetnika nosio je od 1990. godine. Kruna njegovog stručnog rada bilo je dobijanje najviše nagrade u srpskoj arhivistici – „Zlatne arhive“ – iz Fonda Aleksandra Arnautovića, koju mu je 1998. dodelio Arhiv Srbije (Đukanov je bio jedan od prvih laureata, budući da je nagrada ustanovljena godinu dana ranije). Kao penzioner, dobio je nagradu Društva arhivskih radnika Vojvodine „Dr Dimitrije Kirilović” (2012). Nalazio se na čelu uređivačkog odbora prvog „Vodiča kroz fondove i zbirke Istorijskog arhiva Zrenjanin“ (1979), a prikupljao je aktivno i građu za kapitalnu monografiju o Zrenjaninu tokom Drugog svetskog rata (Đorđe Momčilović, „Zrenjaninske vatre. Zrenjanin u ratu i revoluciji“, Zrenjanin 1987). Autor je više knjiga, među kojima se posebno izdvajaju sledeće: „Kratka monografija Jaša Tomića 1334–1978“ (Zrenjanin 1980), „Sto godina fudbala u Jaši Tomiću (1911-2011)“ (Zrenjanin 2013) i „Srpski narodni odbor u Velikom Bečkereku 1918. godine“. Pored već pomenutih priloga za monografiju Zrenjanin iz 1966. godine, svojim naučnim saopštenjima oglasio se u više zbornika radova – „Vojvodina 1941“ (Subotica 1966), „Prisajedinjenje Vojvodine Kraljevini Srbiji 1918“ (Novi Sad 1993) itd, a objavio je na desetine priloga iz oblasti arhivistike i zavičajne istorije u dnevnoj štampi (najviše u lokalnom listu Zrenjanin), ali i stručnoj periodici (Ulaznica, Časopis za kulturu, umetnost i društvena pitanja, Zbornik Matice srpske za scenske umetnosti i muziku, Arhivski anali, Glasnik muzeja Banata itd).