JEDAN POGLED NA JAŠU TOMIĆ
Jaša Tomić, nekadašnji Modoš, naselje u opštini Sečanj u Srednjebanatskom okrugu, naselje je u području koje je često bilo sa raznih strana granice da bi 1923. godine pripalo Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. U spomen Jaši Tomiću novinaru i radikalskom političaru, čijom zaslugom je prvobitna odluka iz 1919. da Modoš pripadne Rumuniji izmenjena, 1924. ime mesta je promenjeno u Jaša Tomić.
Kao istoričarka umetnosti za Jašu Tomić sam znala kao mesto poznato po dvojici slikara – Stevanu Aleksiću koji se u Modoš doselio i Vasi Pomorišcu koji je u Modošu rođen. Dok je Aleksić ostao poznat po oslikavanju ikonostasa i živopisanju crkava, Vasa Pomorišac je jedan od simbola modernog srpskog slikarstva. Oba umetnika su u Jaši Tomiću ostavili svoj stvaralački trag: Aleksić je 1905. godine oslikao ikonostas i svod pravoslavne crkve Svetog Nikole, a Pomorišac je 1926 za katoličku crkvu Uznesenja blažene djevice Marije naslikao oltarnu sliku Uznesenja Bogorodice.
Iako je početkom 20. veka Jaša Tomić (tada Modoš) imao status velike opštine i bilo politički i upravni centar danas je samo jedno od naselja u opštini Sečanj. No, njegovi žitelji, entuzijasti se trude da Jaša Tomić ne bude samo ime kojeg se većina seti kada se pomenu velike poplave iz prve decenije 21. veka.
Ove 2022. godine biće održan peti po redu Foto safari „Jaša Tomić 2022“. Osim što sam istoričarka umetnosti i arhitekture, veliki poštovalac dela Vase Pomorišca i umetničkog stvaralaštva s kraja 19. i početka 20. veka, amaterski se bavim i fotografijom, pre svega fotografijom arhitekture – imajući sve to u vidu jasno je da 2019. godine kada sam pozvana na 3. Foto safari nisam mogla da dočekam 1. jun i dolazak u Jašu Tomić.
Nisam se ni trudila da zamišljam šta sve podrazumeva jedna takva manifestacija u banatskom naselju, ali sam se neizmerno radovala, kao što se uvek radujem kada mi se ukaže prilika da negde dođem po prvi put. Ono što me je dočekalo od mene je napravilo zaljubljenika u danas tiho mesto u srednjem Banatu i redovnog učesnika fotografskog druženja.
Od trenutka kada kolima stignete u Jašu Tomić i dođete do parkinga ispred neogotičke katoličke crkve sa impresivnim zvonikom jasno je da ste na posebnom mestu. Od ideje da se u centru mesta od glavne ulice koja spaja pravoslavnu i katoličku crkvu, dve velike i značajne crkve, zaštićene spomenike kulture, napravi park i onemogući prolaz prevoznim sredstvima do samih tih bisera arhitekture i umetnosti; od nekadašnje zgrаde srеskоg sudа do Doma kulture u kojem punom parom radi amatersko pozorište i folklorna grupa; od urbanog uređenja koje bi moglo biti uzor mnogim naseobinama do očaravajuće obale Tamiša; od šetališta međ’ drvoredima sa klupama za odmor do nemačkog groblja i upečatljivih spomenika koji svedoče o zanimljivoj istoriji ovog područja.
Iako malo „s’ puta“ svaki napor da se stigne do mesta Jaša Tomić i da se u njemu provede dan biće nagrađen osećajem zadovoljstva i ushićenja koje samo lepota, a i umetnost, mogu da pruže. Iskreno mislim da sam počastvovana što sam imala priliku da upoznam divne i posvećene ljude koji stoje iza manifestacije Foto safari – Jaša Tomić, a ne mogu da dočekam jun ove 2022. godine kako bih ponovo otplovila u svet istorije, umetnosti i mašte…
Vidimo se u Jaši Tomiću!
Majda Sikošek, istoričarka umetnosti
Klub Lepota života
